Araz cayi
Araz relyef və axım xususiyyətlərinə görə iki hissəyə ( dağlıq və ovalıq) arılıq.Türkiyə ərazisində Araz tipik dağ çayıdır.Axuryanın mənsəbi ilə Araz su qovşağı arasında ararat düzənliyindən,Sədərək, Şərur, Böyükdüz və Naxçıvan düzlərinin cənubundan axır. Bu hissədən çayın sürəti nisbətən azalır.Burada Araza soldan Sevcur, Razdan, Arpaçay, Naxçıvan və s., sağdan Qarasu, Maku və sağ qollar birləşir.Naxçıvan çayının mənsəbinədək Araz çox yerdə kanyonvarı dərələrlə axır; coşqun və astanalıdır. Bu hissədə Araz soldan Əlincə, Ordubad, Mehri, Oxçu və s., sağdan Qotur ,Qırsı və sol qolları qəbul edir.Həkəri çayının mənsəbindən sonra Araz tədricən düzənliyə və Kür-Araz ovalığına çıxır; yatağı meandr vəzyyəti alır.Həkəri çayının mənsəbindən aşağıda Araza soldan Quruçay, Köndələnçay və s., sağdan Selin, Qarasu və sol qollar birləşir. Arazın Bəhramtəpə su qovşağından mənsəbinədək axdığı hissədə qolu yoxdur.Çayın dağlıq sahədəki fəal eroziya prosesi ovalığda akkumulyasiyai əvəz olunur.Araz qarışıq mənbədən qidalanır.Axımının 44%-ini sular,38%-ini qar suları. 18%-ini yağış suları təşkil edir.Arazın mənsəbi yaxınlığında orta illik su sərfi 279 kub m/san,axım həcmi 8,8 mlrd. kub m-dir. Suyu hidrokarbonatlı-kalsiumludur. Orta minerallaşma azsulu dövrdə 560-880 mq/l,çoxsulu dövrdə isə 260-400mq/l-dir.
Arazın böyük suvarma və hidroenerji əhəmiyyəti var.Suyundan səmərəli istifadə etmək məqsədi ilə çayın üzərindən Bəhramtəpə su qovşağı,Sovet-İran müqaviləsinə əsasən isə Araz su qovşağı və Mil-Muğan sukötürmə qovşağı tikilmişdir.Araz gəmiçiliyə yararsızdır.
Araz aşağı axınında yatağını tarix boyu bir neçə dəfə dəyişmişdir. Son dəfə 1896 ildə Araz daşqın nəticəsində sahil bəndini uçurmuş,suyunun bir hissəsi Muğan düzündən keçərək Xəzər dənizinə axmışdır.Bununla əlaqədər, ərazidə bir neçə göl(Ağçala,Mahmudçala və s.) əmələ gəlmişdir.Sonralar bənd bərpa edilmiş və Arazın suyu əvvəlki yatağına qaytarılmışdır.
Bir çox antik və orta əsr müəllifinin əsərində Araz haqqında məlumat verilmişdir.Qədim yunan və latın mənbələrində Zaqafqaziya, Parsa(Fars) və Orta Asiyada Araz adlı bir çayın adı çəkilir.
Yenilənib:
biz dalawmiriq ki bizim aramizda bele zarafat terzi var narahat olmayin biz dalawmiriq bizim aramizda cay bulaq meselesi demek olar ki 4-ildir gedir
MOVZUDAN KENAR REY YAZMAYIN !!! HEM XEBER HEM REYLER SILINECEK HEMDE REY YAZAN INSAN CEZALANDIRILACAQ!!!
tamamile raziyam belke bu zarafata son qoyaq sen deyen kimi yeni seyfe acaq
da sensendeeeeeeeeeeeee
tsk
melumatlara gore cox tewekkurler.
cox saq ol beyendiyine sevindim. men dedim axi biz dalawmiriq zarafatlawiriq!
Təşəkkьlər Allah razı olsun зox sağol
Təşəkkьlər Allah razı olsun зox sağol
Chox saq ol xabara gora
sagolun gozel xebere gore
MARAQLI IDI
paaaaaaaaaaaaaaa. qoy ele mende o haqda qoymuwam xeber. narahat oolmaaaa.
qaqaw sen bize fikir verme biz evde de eleyik burda da
ARAZ he??
Cox sagol xebere gore maraqli idi!!!
Cox sag Ol Melumata Gore
cox saq ol
men bunu bilirdim tewekkurler xebere gore
SAG OL MELUMATA GORE BACI.MARAQLI GELDİ
посибаа
cox maraqliydi
tewekkurler xebere gore
beyendiyinize sevindim tekrar biliyin anasidir! butun rey yazanlara minnetdaram. elleriniz var olsun!!!!!!!!!!!!
reyhan,
sen yuxarini oxuuuuuuu
sen yuxarini oxuuuuuuu
kor deyilem!!!!!!!!! gordum coxxxxxxxxx gulmelidir????????? nede olsa bulaq adi yazmamiwam. cay adirdaaaaaa bawa duwersen ne demek isteyirem bax bu gulmelidir!!!!!!!!!!
Korluq sende var.bezi weyleri gormediyin ucun.anlarsin yaaaa….. Neceb soz altda qaldin. maraqlidirrrrrrrrrrrrrr
cox sag olun, deyerli melumatlara gore
hec ozunde bilmirsen ne daniwirsan indi deyirem gelen sefer men bulaq haqqda xeber qoyaram baxarsan!!!!!!!!!!! neyi gormurem ki????//// her halda oz xeberimin reylerini oxumasam dayi onda ne oldu ki!!!!!!!!! sadece bow yere soz curudmek istemedim ona gore cavab yazmadim!!!!!!!!!!!!!!! amma gorurem ki! cavab vermesem el cekmeyeceksen
thanks